Ô nhiễm môi trường là j?

Ô nhiễm môi trường là tình trạng môi trường bị ô nhiễm bởi
các chất hóa học, sinh học... gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người, các
cơ thể sống khác.
Ô nhiễm môi trường là do con người và cách quản lý của con người.

Các dạng ô nhiễm chính


Dưới đây là các hình thức ô nhiễm và các chất ô nhiễm liên quan:

• Ô nhiễm không khí, việc xả khói chứa bụi và các chất hóa học vào bầu không khí. Ví dụ về các khí độc là carbon monoxide, sulfur dioxide, các chất chlorofluorocarbon (CFCs), và nitrogen oxide là chất thải của công nghiệp và xe cộ. Ozone quang hóa và khói lẫn sương (smog) được tạo ra khi các ôxít nitơ phản ứng với ánh sáng mặt trời.
  
• Ô nhiễm nước
  xảy ra khi nước bề mặt chảy qua rác thải sinh hoạt, nước rác công
  nghiệp, các chất ô nhiễm trên mặt đất, rồi thấm xuống nước ngầm.
  
• Ô nhiễm đất
  xảy ra khi đất bị nhiễm các chất hóa học độc hại (hàm lượng vượt quá
  giới hạn thông thường)do các hoạt động chủ động của con người như khai
  thác khoáng sản,
  sản xuất công nghiệp, sử dụng phân bón hóa học hoặc thuốc trừ sâu quá
  nhiều,... hoặc do bị rò rỉ từ các thùng chứa ngầm. Phổ biến nhất trong
  các loại chất ô nhiễm đất là hydrocarbon, kim loại nặng, MTBE, thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu, và chlorinated hydrocarbon
  
• Ô nhiễm phóng xạ
  
• Ô nhiễm tiếng ồn, bao gồm tiếng ồn do xe cộ, máy bay, tiếng ồn công nghiệp
  

Ô nhiễm môi trường đất


Môi trường đất là nơi trú ngụ của con người và hầu hết các sinh vật
cạn, là nền móng cho các công trình xây dựng dân dụng, công nghiệp và
văn hóa của con người. Đất là một nguồn tài nguyên quý giá, con người
sử dụng tài nguyên đất vào hoạt động sản xuất nông nghiệp để đảm bảo
nguồn cung cấp lương thực thực phẩm cho con người. Nhưng với nhịp độ
gia tăng dân số và tốc độ phát triển công nghiệp và hoạt động đô thị
hoá như hiện nay thì diện tích đất canh tác ngày càng bị thu hẹp, chất
lượng đất ngày càng bị suy thoái, diện tích đất bình quân đầu người.
Riêng chỉ với ở Việt Nam, thực tế suy thoái tài nguyên đất là rất đáng
lo ngại.

Ô nhiễm môi trường nước



Nước có thể bị phú dưỡng do ô nhiễm.





Ô nhiễm nước là sự thay đổi theo chiều xấu đi các tính chất vật lý –
hoá học – sinh học của nước, với sự xuất hiện các chất lạ ở thể lỏng,
rắn làm cho nguồn nước trở nên độc hại với con người và sinh vật. Làm
giảm độ đa dạng sinh vật trong nước. Xét về tốc độ lan truyền và quy mô
ảnh hưởng thì ô nhiễm nước là vấn đề đáng lo ngại hơn ô nhiễm đất.
Nước bị ô nhiễm là do sự phủ dưỡng xảy ra chủ yếu ở các khu vực nước
ngọt và các vùng ven biển, vùng biển khép kín. Do lượng muối khoáng và
hàm lượng các chất hữu cơ quá dư thừa làm cho các quần thể sinh vật trong nước không thể đồng hoá được. Kết quả làm cho hàm lượng ôxy trong nước giảm đột ngột, các khí CO₂, CH₄, H₂S
tăng lên, tăng độ đục của nước, gây suy thoái thủy vực. Ở các đại dương
thì nguyên nhân chính gây ô nhiễm đó là các sự cố tràn dầu.
Ô nhiễm nước có nguyên nhân từ các loại chất thải và nước thải công
nghiệp được thải ra lưu vực các con sông mà chưa qua xử lí đúng mức;
các loại phân bón hoá học và thuốc trừ sâu ngấm vào nguồn nước ngầm và
nước ao hồ; nước thải sinh hoạt được thải ra từ các khu dân cư ven sông.

Ô nhiễm khí quyển



Ô nhiễm khí quyển





Như vậy ô nhiễm không khí là kết quả của sự thải ra không khí các
chất thải khí độc hại ở thể hơi, bụi, khí. Làm tăng đột biến các chất
như CO₂, NO_X, SO_X...
Hiện nay, ô nhiễm khí quyển là vấn đề thời sự nóng bỏng của cá thế
giới chứ không phải riêng của một quốc gia nào. Môi trường khí quyển
đang có nhiều biến đổi rõ rệt và có ảnh hưởng xấu đến con người và các
sinh vật. Hàng năm con người khai thác và sử dụng hàng tỉ tấn than đá,
dầu mỏ, khí đốt. Đồng thời cũng thải vào môi trường một khối lượng lớn
các chất thải khác nhau, làm cho hàm lượng các loại khí độc hại tăng
lên nhanh chóng. Hàng năm có:

• 20 tỉ tấn cácbon điôxít
  
• 1,53 triệu tấn SiO₂
  
• Hơn 1 triệu tấn niken
  
• 700 triệu tấn bụi
  
• 1,5 triệu tấn asen
  
• 900 tấn coban
  
• 600.000 tấn kẽm (Zn), hơi thuỷ ngân (Hg), hơi chì (Pb) và các chất độc hại khác.
  

Sự hoạt động của các ngọn núi lửa và các loài vi khuẩn sống trong
không khí cũng là nguyên nhân gây ô nhiễm không khí. Theo ước tính thì
lượng CO₂ do núi lửa hoạt động phun ra cao gấp 40.000 lần so với lượng CO₂ hiện có trong khí quyển.
Ô nhiễm môi trường khí quyển tạo nên sự ngột ngạt và "sương mù", gây nhiều bệnh cho con người. Nó còn tạo ra các cơn mưa acid làm huỷ diệt các khu rừng và các cánh đồng.
Điều đáng lo ngại nhất là con người thải vào không khí các loại khí độc như: CO₂, NO_X, CH₄, CFC đã gây hiệu ứng nhà kính. Theo nghiên cứu thì chất khí quan trọng gây hiệu ứng nhà kính là CO₂, nó đóng góp 50% vào việc gây hiệu ứng nhà kính, CH₄ là 13%, ozon tầng đối lưu là 7%, nitơ 5%, CFC là 22%, hơi nước ở tầng bình lưu là 3%.
Nếu như chúng ta không ngăn chặn được hiện tượng hiệu ứng nhà kính
thì trong vòng 30 năm tới mặt nước biển sẽ dâng lên từ 1,5 – 3,5 m
(Stepplan Keckes). Có nhiều khả năng lượng CO₂ sẽ tăng gấp đôi vào nửa đầu thế kỷ sau. Điều này sẽ thúc đẩy quá trình nóng lên của Trái Đất diễn ra nhanh chóng. Nhiẹt độ trung bình của Trái Đất sẽ tăng khoảng 3,60°C (G.I.Plass), và mỗi thập kỷ sẽ tăng 0,30°C.
Theo các tài liệu khí hậu quốc tế, trong vòng hơn 130 năm qua nhiệt
độ Trái Đất tăng 0,40°C. Tại hội nghị khí hậu tại Châu Âu được tổ chức
gần đây, các nhà khí hậu học trên thế giới đã đưa ra dự báo rằng đến
năm 2050 nhiệt độ của Trái Đất sẽ tăng thêm 1,5 – 4,50°C nếu như con
người không có biện pháp hữu hiệu để khắc phục hiện tượng hHiệu ứng nhà
kính.
Một hậu quả nữa của ô nhiễm khí quyển là hiện tượng lỗ thủng tầng ozone.
CFC là "kẻ phá hoại" chính của tầng ozon. Sau khi chịu tác động của khí
CFC và một số loại chất độc hại khác thì tầng ozon sẽ bị mỏng dần rồi
thủng, không còn làm tròn trách nhiệm của một tấm lá chắn bảo vệ mặt
đất khỏi bức xạ UV-B, làm cho lượng bức xạ UV-B tăng lên, gây hậu quả xấu cho sức khoẻ của con người và các sinh vật sống trên mặt đất.

Mức độ bốc điôxít cacbon (CO₂) từng quốc gia.
Nguồn: Cục Quản trị Thông tin Năng lượng.^[1][2]











Ảnh hưởng


Đối với sức khỏe con người


Không khí ô nhiễm có thể giết chết nhiều cơ thể sống trong đó có con người. Ô nhiễm ozone có thể gây bệnh đường hô hấp, bệnh tim mạch, viêm vùng họng,
đau ngực, tức thở. Ô nhiễm nước gây ra xấp xỉ 14.000 cái chết mỗi ngày,
chủ yếu do ăn uống bằng nước bẩn chưa được xử lý. Các chất hóa học và
kim loại nặng nhiễm trong thức ăn nước uống có thể gây ung thư. Dầu tràn có thể gây ngứa rộp da. Ô nhiễm tiếng ồn gây điếc, cao huyết áp, trầm cảm, và bệnh mất ngủ.


Đối với hệ sinh thái

• Sulfur dioxide và các ôxít nitơ có thể gây mưa axít làm giảm độ pH của đất.
  
• Đất bị ô nhiễm có thể trở nên cằn cỗi, không thích hợp cho cây trồng. Điều này sẽ ảnh hưởng đến các cơ thể sống khác trong lưới thức ăn.
  
• Khói lẫn sương làm giảm ánh sáng mặt trời mà thực vật nhận được để thực hiện quá trình quang hợp.
  
• Các loài xâm lấn (invasive species) có thể cạnh tranh chiếm môi trường sống và làm nguy hại cho các loài địa phương, từ đó làm giảm đa dạng sinh học.